Past Progressive

The past continuous tense, also known as the past progressive tense, describes ongoing action in the past. To form this structure, simply add the prefix ( می) to the past tense form of the verb that correlates to the subject/subject pronoun in the sentence.

Examples:

من               تو               او                   ما                   شما                 آنها

  میخوردم  -   میخوردی  -    میخورد      -    میخوردیم       -   میخوردید  -   میخوردند         Was Eating

 میرفتم     -     میرفتی    -     میرفت       -       میرفتیم     -       میرفتید     -     میرفتند       Was Going

میگفتم     -    میگفتی     -     میگفت      -       میگفتیم    -        میگفتید     -      میگفتند       Was Saying 

میشنیدم    -    میشنیدی    -      میشنید         -     میشنیدیم     -      میشنیدید    -     میشنیدند      Was Listening

میدیدم     -    میدیدی     -       میدید         -       میدیدیم      -       میدیدید     -     میدیدند        Was Seeing

مینوشتم    -   مینوشتی      -    مینوشت        -      مینوشتیم        -   مینوشتید     -   مینوشتند     Was Writing

میخواندم   -    میخواندی     -     میخواند      -       میخواندیم      -   میخواندید  -     میخواندند    Was Reading

Present Continuous

This verb tense indicates that an action or condition is happening now and is in progress. A verb can be conjugated in two main ways to formulate this tense. 

1- Add the suffix "dah - ده" or "ah - ه" to the end of the verb along with auxiliary verb "going - رفتن" that correlates to the subject/subject pronoun

Examples:

من          تو          او          ما           شما          آنها

خورده      میروم      میروی    میرود     میرویم      میروید     میروند     Eat

                                                                                     رفته      Go

                                                                                     گفته       Say  

                                                                                    شنیده      Listen  

                                                                                     دیده       See

                                                                                  نوشته       Write 

                                                                                  خوانده      Read 

2- Combine the present tense form of the verb "to have - داشتن" before the present tense form of the verb that correlates to the subject/subject pronoun.

Examples:

 من                 تو                او                ما                شما                  آنها

 دارم میخورم   -  داری میخوری  -   دارد میخورد  - داریم میخوریم   -  دارید میخورید  - دارند میخورند     Eat

 د ارم میروم        داری میروی         دارد میرود       داریم میرویم      دارید میروید           دارند میروند       Go

دارم میگویم       داری میگویی       دارد میگوید    داریم میگوییم       دارید میگویید          دارند میگویند       Say 

دارم میشنوم      داری میشنوی         دارد میشنود     داریم میشنویم      دارید میشنوید          دارند میشنوند       Listen

دارم میبینم        داری میبینی           دارد میبیند       داریم میبینیم        دارید میبینید            دارند میبینند          See

دارم مینویسم     داری مینویسی        دارد مینویسد    داریم مینویسیم       دارید مینویسد        دارند مینویسند       Write

دارم میخوانم     داری میخوانی        دارد میخواند    داریم میخوانیم       دارید میخوانید        دارند میخوانند        Read

Simple Past Tense

This tense is used to describe an action that took place in the past. To conjugate a verb in simple past tense, add the suffix that correlates the subject to the verb. The following is a list of the subject-pronouns and the related suffixes connected to the root/gerund form of a verb in order to produce simple past tense. 

Exceptions: He/she, that, this takes root of the verb.

Subject pronoun                    Suffix that must be added to the verb

دم                                                 من

دی                                                 تو

او - آن - این                                    Root of the verb

ایم                                                 ما

ید                                               شما

اند                                         اینها/آنها

Examples: 

did      read     wrote    saw    heard     said    went   ate

من      خوردم     رفتم        گفتم          شنیدم       دیدم        نوشتم       خواندم       کردم

تو      خوردی     رفتی        گفتی       شنیدی      دیدی       نوشتی      خواندی     کردی

او/این/آن       خورد      رفت        گفت         شنید        دید         نوشت        خواند         کرد

ما       خوردیم      رفتیم      گفتیم        شنیدیم      دیدیم        نوشتیم     خواندیم      کردیم

شما      خوردید     رفتید       گفتید        شنیدید      دیدید        نوشتید     خواندید      کردید

 آنها/اینها      خوردند    رفتند        گفتند        شنیدند      دیدند         نوشتند    خواندند     کردند

                                                          

Present Tense

The basic subject-verb-object sequence of an English sentence would have to transform into a subject-object-verb structure to form a sentence in Dari not only in present, but also in all other tenses i.e. past, future, etc. 

Example:

I eat Bread = Subject+Verb+Object 

 من نان میخورم =  Subject+Object+Verb = I bread eat. = Man naan mekhoram 

Let’s look at a few other examples of a present tense sentence structure.

من کار میکنم.

Man kaar mekonam. = I work do. = I work (I do work.)

من خانه میایم.

Man khaana merawam. = I home go. I go home.

من کتاب میخوانم.

Man ketaab mekhaanam. = I book read. I read a book.

من آنجا میروم.

Man aanjaa merawam. = I there go. I go there.

من نامه مینویسم.

Man naama menawisam. = I letter write. I write a letter.  

من فیلم میبینم.

Man film mibinam. = I a movie see. I see a movie.

من موتر میرانم.

Man motar meraanam. = I a car drive. I drive a car.

The subject pronoun determined how the verb is conjugated. In the above example, verb conjugation corresponds to first person subject pronoun: I.

In this case, to conjugate a verb, a prefix and a suffix is added to the imperative form of the verb. For example:

کن = do, آی = come, خوان = read, رو = go, نویس = write, بین = see, ران = drive

To conjugate a verb in present tense, add the prefix می to the imperative form of the verb, and add a suffix to it that would corelate to the subject pronoun:

من       I  میروم (am going), میکنم (am doing), میگویم (am saying), میخورم (am eating), میخواهم (want/wanting)  

تو    You    میروی are (going) میکنی (doing) میگویی (saying) میخوری (eating) میخواهی (want/wanting)

شما  You (plural)   میروید are (going) میکنید (doing) میگویید (saying) میخورید (eating) میخواهید (want/wanting)

او    He/She  میرود  are (going) میکند (doing) میگوید (saying) میخورد (eating) میخواهد (want/wanting)

ما    We    میرویم are (going) میکنیم (doing) میگویی (saying) میخوریم (eating) میخواهیم (want/wanting)

آنها    They    میروند are (going) میکنند (doing) میگویند (saying) میخورند (eating) میخواهند (want/wanting)

Conjunctions

Conjunctions connect words, phrases, clauses or sentences. These "joining words" are of three main kinds presented below along with a few examples:

Coordinating Conjunctions: Generally, they connect two independent clauses to form a sentence.

For	Baray-e	برای
And	Wa	و
But, However	Ammaa	اما
With	Baa	با
Yet	Hanoz	هنوز
Therefor, So	Pass	پس

Subordinating Conjunctions: Make one clause less important than another. Some are also prepositions.

                

While	dar Haale ke	در حالی که
Although	Ba wojoode ke	با وجودیکه
Bofore	Qabl az	قبل از
After	Bad az	بعد از
Even if	Hattaa agar	حتی اگر
Until	Taa waqte ke	تا وقتی که

Corelative Conjunctions: Are used to join equal sentence elements together.

Either This or that	Yaa een, yaa aan	یا این یا آن
Neither	Hech-yak	هیچیک
Not Only	Na-tanhaa	نه تنها
Both	Hardo	هردو
Or	yaa	یا

Adjectives and Adverbs

An adjective is a word that describes a noun. In English, an adjective is mentioned before the noun. However, in Dari the adjective comes after the noun. Also, the noun ends with the sound of the vowel e' followed by the adjective. The vowel e' is only pronounced and is not written. This vowel is almost the equivalent of 'which is' in English. So, Motar e maqbool literally means 'The car that/which is nice.'

Therefore: e = that/which is

Examples: 

Nice/pretty car - motar  e maqbool -  موتر مقبول
      White dog - Sag e safed - سگ سفید

 New house - Khaana e naw - خانهء نو 
Good student - Shaakerd e khoob - شاگرد خوب 
         Smart woman - zan e hoshiaar - زن هوشیار
  Honest man - Mard e saadeq - مرد صادق
 Big room - Otaaq e kalaan - اتاق کلان
Old shirt -  Peraahan e kohna - پیراهن کهنه

Any noun that ends with a Hay, ( ه ) receives a hamza, ( ء ) as a suffix to signify the connecting sound of the vowel ( e ) between the noun and the adjective: خانهء نو

An adverb is a word or phrase that modifies or qualifies a verb, an adjective, or other adverb expressing a relation of place, time, circumstance, manner, cause, degree, etc.

He/she never came. - o hargez nayaamad. - او هرگز نیامد

I went last year. - Paarsaal raftam. - .پارسال رفتم

Come closer. - Nazdeek biyaa. -  .نزدیک بیا

He/She climbed easily. - O ba aasaani baalaas shod .او به آسانی بالا شد

The cake is very sweet. - Cake besyaar shirin ast. -  .کیک بسیار شیرین است

Sometimes I laugh. Gah .گاهی میخندم

Prepositions

Words that show the relationship between two other words.

Translation Preposition

About در باره
Below/Beneath پایین/زیر
Above بالا
Until تا وقتی
Across آنسو، فراسو
Beside/Besides پهلوی
After بعد از، سپس
Behind عقب، پشت
Against   مقابل                         
before قبل از، پیش از
Ahead پیش، مقابل
Through از میان
Outside خارج
Without بدون
With همراه، با
Far From دور از
Under/Underneath زیر، تحت
Along همراه
Amid/Among میان، بین
Next بعد، پهلو
From از
In Addition بر علاوه
On/Over بالای، روی
In Case در صورتی که، احیاناً
Opposite مخالف، برعکس
In Front of پیشرو

Within میان، داخل

According to مطابق

Despite/In Spite of با وجودیکه، با وجوداینکه

Around اطراف، گرد

In در، داخل

At به، در

Atop روی

Plus برعلاوه، همچنان

Out of خارج از

Instead of به حای، عوض

In/Into در، داخل

Like مثل، مانند

Near نزدیک

Pronoun

Put simply, a pronoun is substitute for a noun. In general, pronouns replace, a noun (antecedent) either in singular, or plural form. The following types of pronoun noteworthy.

Personal (objective/subjective) Pronouns

A word used to substitute for the proper name of a person. In Dari, personal pronouns do not specify gender as it does in English. They also remain the same when used as a subject or object of the sentence.

Examples:

Meaning	P	Meaning	S	Type
We/Us	ما	I, me	من	First P.
You	شما	You	تو/شما	Second P.
They/Them	آنها	He, She, Him, Her	او	Third P.
Those	آنها	That	آن	Object
These	اینها	This, It	این	Object

In English, you refers to both second-person-singular and plural. In Dari however, تو, too signifies second-person-singular, and شما, shomaa is substitute for the plural form of the noun. Also, we use شما to refer to second-person singular if we want to be formal and or polite.

Relative and Indefinite Pronouns

Relative pronoun helps identify a noun by connecting it to or establishing a relationship between the noun and the rest of the sentence. Indefinite pronoun does not refer to a particular noun.

Meaning	Indefinite P.	Meaning	Relative P.	Root
Someone	کسی	Whoever	هر کسی که	کس
Something	چیزی	Whatever	هر چیزی که	چیز
Something	کدامی	Whichever	هر کدامی که	کدام
Sometime	وقتی	Whenever	هر وقتی که	وقت
Somewhere	جایی	Wherever	هر جایی که	جای

Other Indefinite Pronouns
     

None/Nothing	هیچ یکهیچ چیز/	A few/Many	چند/چندین
Some	بعضی	A few/Little	کمی
Pair	جوره	More	زیادتر/بیشتر
Anything	هرچیز	All	همه
Anybody	هرکس	Both	هردو
Some/Few	تعدادی	Anyone	هریک/هرکدام

Intensive Pronouns

This type of pronoun places emphasis on the antecedent. While in English, it ends with "self," i.e. "myself," in Dari it it begins with "Khod - خود - self."

Meaning	Intensive P.	Meaning	Intensive P.
Yourself	خودت	Myself	خودم
Yourself	خودتان	Herself/himself	خودش
Ourselves	خود ما	Themselves	خودشان

Interrogative Pronouns

These pronouns help form questions: Who? Which? What? Where?

I.P.	Who	Which	What	Where
Meaning	کی	کدام	چی/چه	کجا

Reciprocal Pronoun

These pronouns establish a reciprocal relationship between two individuals or objects.

Each other: همدیگر: هم + دیگر
One another: یکدیگر: یک + دیگر